برای احداث باغ مهم‌ترین مرحله انتخاب نهال است تا باغی با درختان سالم و محصولاتی با کیفیت داشته باشیم. کیفیت همواره ارجح‌تر از کمیت است. بنابراین در هنگام انتخاب نهال بهتر است روی کیفیت نهال‌ها متمرکز شوید تا اینکه تعداد درختان برایتان مهم باشد. قطعا داشتن باغی با درختان کم ولی سالم و پربار بهتر از باغی با درختانی غیرمثمر و فقیر است.
حال اگر فکر می‌کنید تمام شرایط مناسب برای رشد درختان اعم از خاک، رطوبت، نور، دما و شیب در منطقه موردنظر شما فراهم است، پس انتخاب یک نهال با ویژگی‌های خوب تنها کاری است که باید انجام دهید. نهال خوب قطعا رشد سریع‌تر و بقای بالاتری خواهد داشت و بازگشت سرمایه را در زمان کوتاه‌تری ممکن خواهد ساخت.
ویژگی‌های یک نهال خوب و سالم
سلامت یک نهال را از دو بعد می‌توان مورد بررسی قرار داد. مورد اول شامل بذر نهال و کیفیت ژنتیکی آن است و کیفیت و شرایط فیزیکی نهال به هنگام خروج از نهالستان به عنوان دومین مولفه شناخته می‌شود.
کیفیت ژنتیکی نهال
کیفیت ژنتیکی نهال پروسه‌ای بلند مدت است و بهبود آن در سایه اتخاذ یک استراتژی بلند مدت است که محقق می‌شود. نهال‌ها بسیاری از ویژگی‌های خود را از درخت مادر خود به ارث می‌برند. کیفیت ژنتیکی بذر تعیین کننده رشد خوب یا ضعیف یک نهال است. بذر خوب بقای درخت را تضمین کرده و کیفیت چوب و میوه آن را ارتقا می‌دهد. همچنین باعث کوتاهتر شدن پروسه برداشت می‌شود. از آنجایی که کاشت و پرورش درختان به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلند مدت تلقی می‌شود، انتخاب بذر در رساندن این سرمایه‌گذاری به ثمره‌ای ایده‌آل نقش بسیار قابل توجهی دارد.شرایط فیزیکی نهال
بهبود کیفیت فیزیکی می‌تواند در طول یک الی دو فصل به دست آید. با اتکا به یک ویژگی واحد نمی‌توان کیفیت یک نهال سالم را تعیین نمود. مجموعه‌ای از ویژگی‌ها بایستی در یک نهال گرد هم آیند تا سلامت و میزان بقای نهال را تضمین کنند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به قطر، تغذیه، اندازه، شکل ریشه، سلامت و ارتفاع نهال اشاره کرد. این ویژگی‌ها معمولا در راستای هم عمل کرده و بر هم تاثیر می‌گذارند. نهال خوب نیز بایستی همه یا بیشتر این ویژگی‌ها را در بر داشته باشد.
یک نهال خوب و سالم دارای چه ویژگی‌هایی است؟
یک نهال خوب و با کیفیت بایستی دارای ویژگی‌هایی به شرح زیر باشد:- از کیفیت بالایی برخوردار باشد و برچسب و شناسه معتبر داشته باشد.
- اگر نهال خریداری شده پیوندی بود بایستی پایه و پیوندک آن مشخص باشد.
- همچنین روی بدنه نهال پیوندی باید یک ساقه عمود وجود داشته باشد که رشدی مستقیم از محل پیوند به سمت بالا داشته باشد و حالتی از خمیدگی و زاویه روی آن به چشم نخورد.
- نهال باید دارای ریشه‌هایی حجم باشد. ساقه‌های قطور به سرعت می‌توانند مواد معدنی و مغذی موردنیاز درخت را از ریشه به برگ‌ها منتقل کنند.
- نهال سالم باید فاقد علائم بیماری باشد.
- جوانه‌هایی که روی تنه و بخش‌های پایینی نهال قرار دارند بایستی از سلامت و مقاومت خوبی برخوردار باشند تا روند رشد آنها پس از انتقال به زمین اصلی تداوم داشته باشد.
- نهالی که برای خریداری انتخاب می‌کنید حداکثر یک الی دو ساله باشد.
- نباید روی نهال هیچ علائمی از آفات و علف‌های هرز به چشم بخورد. از این رو سعی کنید برای خرید نهال به یک نهالستان معتبر مراجعه کنید.
- از خرید نهال‌هایی به رنگ‌های زرد و قهوه‌ای خودداری کنید. زیرا تغییر رنگ گیاه نشانه‌ای از ایجاد تنش در آن است.
- ریشه را مورد بررسی قرار دهید. نباید در ریشه هیچ گونه تغییر شکلی ایجاد شده باشد. دقت کنید که ریشه‌ها خمیده و پیچ خورده نباشند.
- طول و عرض نهال باید به شکلی متناسب رشد کرده باشد.
