فندق، یکی از محصولات باغی با ارزش اقتصادی بالا است که به دلیل طعم دلچسب، خواص تغذیه ای و کاربرد های فراوان، از محبوبیت زیادی برخوردار است. احداث باغ فندق در مناطق مستعد یکی از روش های درآمدزایی و سودآوری از باغ معرفی می شود. میوه فندق به دلیل گران قیمت بودن، سود بسیار مطلوب را برای باغداران به همراه خواهند داشت. در این مقاله مهم ترین نکات درباره احداث باغ فندق را بررسی خواهیم کرد.
مزایای احداث باغ فندق
طبق نتایج به دست آمده در سال 2023، تولید فندق فقط 65٪ از نیاز بازارهای جهان را پاسخگو است و شک و تردیدی در احداث باغ فندق وجود نخواهد داشت. احداث باغ فندق مزایای متعددی دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود:
-
سودآوری زیاد:
- فندق، محصولی با ارزش اقتصادی بالا می باشد.
- قیمت فندق در بازار به طور نسبی ثابت بوده و تقاضای خوبی برای آن وجود دارد.
- احداث باغ فندق، بدلیل پربار بودن درختان فندق، می تواند سودآوری زیادی داشته باشد.
-
نیاز کم فندق به آب:
- درختان فندق به طور نسبی به آب کمی نیاز دارند.
- نیاز کم نهال فندق به آبیاری، باعث شده است تا احداث باغ فندق در مناطقی با آب و هوای خشک و کم آب، مقرون به صرفه باشد.
-
مقاومت درخت فندق به سرما:
- درختان فندق به طور نسبی به سرما مقاوم هستند.
- مقاوم بودن درختان فندق به سرما، باعث شده است تا احداث باغ فندق در شهرهایی با زمستان های سرد، امکان پذیر باشد.
-
عمر طولانی:
- درختان فندق عمر طولانی و نزدیک به 100 سال را دارند.
- با احداث باغ فندق، می توانید تا سال های طولانی از ثمرات آن و در نتیجه درآمد و سود آن بهره مند شوید.
-
فواید سلامتی:
- فندق، منبعی غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها می باشد.
- مصرف فندق، فواید سلامتی متعددی مانند کاهش خطر بیماری های قلبی، عروقی و سرطان دارد.
-
اشتغال زایی:
- احداث باغ فندق، می تواند فرصت های شغلی جدیدی ایجاد کند.
- این موضوع، به رونق اقتصادی منطقه و رفاه ساکنین آن کمک می کند.
انتخاب رقم مناسب
انتخاب ارقام مناسب فندق، با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، نوع خاک و نیازهای بازار از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از ارقام پربار و محبوب فندق در ایران عبارتند از:
عوامل اقلیمی
آب و هوای مناسب برای درخت فندق، معتدل، مرطوب و نسبتا سرد است. حداقل دمای قابل تحمل درختان فندق، منفی 8 درجه سانتیگراد بوده و باغ نباید به هیچ عنوان دچار یخبندان شود. رطوبت منطقه 60 تا 80٪ برای احداث باغ فندق مناسب است. درختان فندق در برابر باد های سرد و گرم و خشک مقاومت کمی دارند. از این رو از احداث باغ در این مناطق خودداری نموده و یا هنگام احداث باغ فندق از بادشکن استفاده کنید.
زمان مناسب کاشت
بهترین زمان برای کاشت نهال فندق در مناطق سردسیر، اواخر زمستان یا اوایل بهار (اسفند یا فروردین) می باشد. به طور کلی، می توان گفت که بهترین زمان کاشت نهال فندق در اواخر فصل زمستان و یا اوایل فصل بهار است. در این زمان، خطر یخبندان از بین رفته اما خاک هنوز سرد است. خاک سرد به ریشه های نهال فندق کمک می کند تا قبل از گرم شدن هوا به طور کامل در خاک مستقر شوند. در مناطق معتدل، اوایل بهار و در مناطق گرمسیر، اواخر پاییز یا اوایل زمستان می باشد.
خاک مناسب احداث باغ فندق
درخت فندق از جمله ارقامی است که با اکثر خاک ها (به جز خاک های باتلاقی) سازگار است. نهال فندق قادر است در خاک های رسوبی، رسی و شنی، رسوبی و شنی و یا خاک هایی که رس کافی دارند، به خوبی رشد کند. خاک های فشرده و مرطوبت و رسی سنگین و غیر قابل نفوذ برای احداث باغ فندق نامناسب است. pH خاک باید بین 6 تا 7.5 باشد. عملکرد درختان در زمین هایی با pH بالاتر، کاهش چشمگیری می یابد. آهک فعال موجود در خاک نیز باید کمتر از 10٪ باشد. شوری خاک نیز باید کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر باشد.
آبیاری باغ فندق
آبیاری صحیح باغ فندق می تواند در افزایش سرعت رشد گیاه، سرعت گیرایی نهال و افزایش باردهی و کیفیت محصولات موثر باشد.
در مناطقی با بارندگی 800 تا 1000 میلی متر امکان آبیاری به روش دیمی وجود دارد. در صورت بارندگی کمتر باید در ماه های خرداد، تیر و مرداد باغ را آبیاری تکمیلی نمایید.
حجم کل آبیاری باغ فندق براساس عوامل مختلف از جمله میزان بارندگی، نحوه کاشت، نوع رقم فندق، سن نهال و روش آبیاری، بین 8000 تا 10000 متر مکعب در هکتار می باشد. آبیاری درختان هر 4 تا 10 روز یکبار انجام می شود. توجه داشته باشید که زمان آبیاری باغ فندق از اواسط اردیبهشت ماه آغاز شده و تا اواخر شهریور ماه ادامه می یابد.
نور لازم برای باغ فندق
درختان برای رشد و فتوسنتز نیاز به دریافت نور کافی دارند. از آنجایی که درخت فندق بسیار آفتاب دوست می باشد، پس باید دقت کنید که محل کاشت باید دارای نورگیر مناسب (حداقل 8 ساعت در روز) باشد. نور درخت فندق برای رشد و باردهی آن ضرورت دارد.
ارتفاع از سطح دریا
پیش از احداث باغ فندق از ارتفاع از سطح دریای زمین باغتان آگاه شوید. در صورتی که ارتفاع منطقه شما بین 0 تا 1300 متر از سطح دریا قرار دارد. میتوانید باغ فندق را راه اندازی نمایید. در غیر اینصورت باغ شما 2 تا 3 سال پس از کاشت به طور کامل میسوزد.
هرس درخت فندق
انجام هرس برای درختان در میزان رشد آن ها بسیار موثر می باشد. هرس درختان فندق شامل؛ از بین بردن شاخه های خشک شده، آسیب دیده و شاخه های مسن است. علاوه بر این شاخه هایی را که به سمت زمین متمایل می شوند را نیز هرس می کنند.
الگوهای کشت نهال فندق
اصلی ترین و مهم ترین الگو های کاشت درخت فندق مربعی، مستطیلی و مثلثی می باشد.
بهترین شکل و ترکیب در احداث باغ فندق، فرم مستطیلی است که ابعاد آن بر اساس طرز تقسیم ارقام تلقیح کننده، تفاوت پیدا می کند. در زمین های کوهستانی و شیب دار بایدکشت بر روی خطوط تراز صورت گیرد.
ایجاد بانکت و تراس
هدف اصلی ایجاد تراس، بهره برداری حداکثر از باران به ویژه در زمین های شیب دار می باشد. بنابراین باید اقداماتی امجام داد تا بیشترین ذخیره آب در ریشه انجام شود.
- بانکت: با ایجاد چاله های هلالی شکل، به شعاع 2 متر و در امتداد خطوط عمود بر جهت شیب اصلی دامنه ها می توان بانکت هلالی را به وجود آورد.
- تراس: در این روش روی خطوط هم تراز، تراس احداث نموده و برای انجام آن شیب طبیعی دامنه کوه باید به چند پله تقسیم شود.
فواصل کاشت مناسب درختان فندق با شیب کمتر از 5٪ (در اراضی مسطح) 4*6 متر یا 5*6 متر در اراضی با شیب بیشتر از 5٪، 4*5 متر یا 5*5 متر توصیه می گردد.
انواع سیستم کاشت نهال فندق
سیستم های متفاوتی برای کاشت نهال فندق وجود دارد. این سیستم ها بر اساس فواصل کاشت و شیب زمین متفاوت می باشند. در ادامه به چند نوع سیستم خواهیم پرداخت؛
سیستم کاشت درختچه ای
در این سیستم، چاله ها به فواصل 5*5 متر یا 4*5 متر ایجاد می گردند و در هر چاله یک نهال قرار می گیرد. سال اول از ارتفاع 30 سانتی متری از سطح خاک سربرداری صورت می گیرد. در سال دوم روی تنه اصلی 3 یا 4 شاخه اصلی نگهداری شده و بقیه شاخه ها حذف می گردند و در سال سوم تنه اصلی از سطح خاک قطع می گردد و 4 عدد پاجوش که رشد خوبی دارند، به فواصل 25 الی30 سانتی متری از همدیگر نگهداری می شوند و سایر پاجوش ها حذف می گردند. در این روش باردهی درختان در سال پنجم و یا ششم صورت می گیرد.
روش کاشت تک پایه
این سیستم بیشتر در زمین های دشت و در شیب های کمتر از 5٪ به کار می رود. در این روش چاله ها به فواصل 3*5 متر ایجاد می گردند و در هر چاله یک عدد نهال کشت می گردد. بنابراین در هر هکتار 666 اصله نهال فندق کشت می شود. این سیستم کاشت در زمین های شیب دار توصیه نمی گردد. تمامی نهال ها در سال اول پس از کاشت از فاصله 60 سانتی متر از سطح خاک سربرداری می شوند و همچنین تا ارتفاع 40 سانتی متر از سطح خاک تمامی شاخه های جانبی حذف می گردند.
روش کاشت در یک چاله دو نهال (تاتورا)
این سیستم در شیب های کمتر از 15٪ مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش چاله ها به فواصل 2*5 متر ایجاد می گردند و در هر چاله 2 عدد نهال با فاصله 60 سانتی متر از یکدیگر و با زاویه 60 درجه کشت می گردد. بنابراین در هر هکتار 2000 نهال فندق کشت می شود.
سیستم کاشت اسپانیایی
در این روش چاله ها با فاصله های 4*5 متر ایجاد می گردند و در هر چاله 4 نهال فندق کشت می شود. بنابراین با این سیستم می توان در هر هکتار 2000 نهال فندق کشت داد. این سیستم در شیب های بین 15 الی 50٪ به کار می رود.
سیستم کاشت در یک چاله 6 نهال (ترکیه ای)
این سیستم در شیب های بیشتر از 50٪ به کار می رود. در این روش، چاله ها در فاصله های 5*5 متر ایجاد می شوند. و در هر چاله تعداد 6 عدد نهال با 30 سانتی متر فاصله از یکدیگر بر روی محیط دایره ای شکل کشت می شوند. بنابراین در این سیستم کاشت، در هر هکتار تعداد 2400 اصله نهال ریشه دار از فندق کشت می شود.
خرید نهال فندق
برای اطلاع از قیمت نهال فندق و همچنین خرید نهال فندق به منظور احداث باغ فندق، می توانید از مشاوره رایگان با متخصصان نهالستان نصرتی بهره مند شده تا مناسب ترین رقم نهال فندق را نسبت به اقلیم و آب و هوای منطقه خود تهیه فرمایید.
