از پرطرفدارترین و کهن‌ترین درختان در کشور ما درخت گردو است. این درخت به دلیل مزایای بسیاری که دارد، همواره مورد علاقه بسیاری از باغداران و کشاورزان بوده است. درختان همانند انسان‌ها نیاز به مراقبت و رسیدگی دارند. در برخی از موارد برای درمان و رهایی از مشکلات درمان‌های مختلفی روی درخت گردو صورت می‌گیرد. از انواع درمان‌هایی که معمولاً بسیار موثر واقع می‌شود حجامت است. به همین دلیل ما در این مقاله تصمیم گرفته‌ایم که به بررسی حجامت درخت گردو و تاثیر حجامت بر درختان بالغ گردو بپردازیم.
حجامت درختان گردو چیست؟
شاید در ابتدا زمانی که کلمه حجامت به گوش شما می‌رسد، این تفکر را داشته باشید که حجامت تنها برای انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در واقع حجامت درخت گردو نوعی هرس است که زمانی که باردهی درخت گردو پایین آمده است، اما درخت رشد لازم خود را انجام داده است صورت می‌گیرد.
گاهی افراد به عناوین مختلفی چون تبرزنی، حجامت درخت را می‌شناسند. حجامت درختان روشی بسیار قدیمی است که همچنان مورد استفاده بسیاری از باغداران و کشاورزان قرار می‌گیرد.
زمانی که تعادلی میان شیره پرورده و شیره خام درون درخت گردو برقرار نباشد، باردهی درخت گردو بسیار کاهش می‌یابد. در چنین زمانی باغداران با استفاده از روش حجامت شیره خام درخت را کاهش داده و تعادل را درون درخت برقرار می‌کند. باغداران با انجام حجامت باعث می‌شوند درخت در فصل بعدی باردهی و رشد بهتری را تجربه کند.
چگونگی و زمان انجام حجامت درختان گردو
برای انجام کار حجامت باغداران به وسیله‌ای برنده و استریل شده دو برش مورب روی درخت ایجاد می‌کند. تا جایی این برش را ادامه می‌دهد که به آوندهای چوبی درختان برسند. بعد از مدت کوتاهی شاهد خروج شیره خام اضافه خواهند بود. بهترین زمان انجام حجامت در پایان زمستان و ماه اسفند است. زیرا در این زمان درخت در خواب زمستانی است و کمترین آسیب را به درخت وارد خواهد شد.
ضمنا اگر حجامت در فصل‌های دیگری صورت بگیرد، امکان ایجاد بیماری و آسیب‌های شدید وجود خواهد داشت. در فصل زمستان با کمترین میزان آسیب می‌توان حجامت درختان را به خوبی انجام داد.
حجامت چه تاثیری بر درختان گردو بالغ دارد؟
درخت گردو همانند دیگر درختان میوه به تولید شیره خام و شیره پرورده می‌پردازد. شیره خام و شیره پرورده درختان از عوامل تاثیرگذار بر باردهی مناسب درختان، رشد و رویش آن‌ها است. شیر خام شامل آب، مواد معدنی و مغذی است که توسط ریشه‌های درخت گردو جذب می‌شود.
انتقال شیره خام به برگ‌ها، ساقه‌ها شیره خام را تبدیل به شیره پرورده می‌کند. شیره پرورده باعث افزایش کمیت و کیفیت محصولات درختان گردو است. همچنین در رشد و سلامتی درخت گردو تاثیر به سزایی دارد. از نکات بسیار مهمی که گاهی افراد کم تجربه از آن غافل می‌مانند تعادل میان شیره خام و شیره پرورده است. تعادل میان شیره خام و پرورده باعث می‌شود کمیت و کیفیت محصول درختان گردو را حفظ شود.
اهمیت حجامت زمانی بالا می‌رود که درختان گردو دارای عمر طولانی باشند. در چنین زمان‌هایی بسیار اتفاق می‌افتد که تعادل میان شیره خام و پرورده از بین برود و حجامت می‌تواند به خوبی این مشکل را برطرف کند. درخت‌های مبتلا به بیماری‌های قارچی نظیر بلایت در پی به هم خوردن تعادل میان شیره خام و پرورده باعث تجمع شیره خام در ساقه خواهند شد. تبر زدن درخت باعث می‌شود شیره حاوی قارچ از درخت خارج شود و سلامتی درخت بالاتر برود.
آیا حجامت باعث افزایش باردهی درخت گردو می شود؟
شاید زمانی که گفته می‌شود حجامت باعث افزایش کمیت و کیفیت محصولات درخت گردو خواهد شد این تفکر به وجود بیاید که حجامت به تنهایی می‌تواند کمیت و کیفیت محصولات را بالا ببرد، اما در واقع بالا رفتن باردهی درختان گردو به عوامل بسیاری چون استفاده از خاک مناسب، بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری و کاشت نهال درخت گردو با توجه به شرایط آب و هوایی بستگی دارد.
همچنین هرگونه اشتباهی در هنگام حجامت درختان گردو ممکن است، باعث کاهش عملکرد درختان گردو و آسیب رساندن به آن‌ها شود. به همین دلیل باغداران و کشاورزان باید قبل از انجام این کار برای افزایش تولید به کوددهی مناسب، آبیاری، اصلاح خاک و هرس‌های سالانه اقدام کنند.
زمانی که شرایط مناسب برای رشد درخت فراهم شد باغداران می‌تواند با استفاده از حجامت به افزایش کیفیت و کمیت محصولات خود کمک کند. گاهی انجام حجامت بعد از اینکه مراقبت‌های لازم از درختان گردو صورت گرفت چنان تاثیری روی باردهی درختان گردو می‌گذارد که مانند معجزه به نظر می‌آید.
آیا هرس ریشه می‌تواند روش مناسبی به جای حجامت باشد؟
هرس ریشه روشی است که در آن کشاورزان برای کم کردن جذب آب و مواد معدنی توسط درخت گردو به بریدن ریشه اقدام می‌کنند. در این روش احتمال ایجاد انواع بیماری‌های باکتریایی و قارچی بسیار زیاد است. به همین دلیل استفاده از این روش معمولاً پیشنهاد نمی‌شود. البته در صورتی که بعد از انجام هرس ریشه از پوشش مناسب استفاده شود می‌توان این روش را جایگزین مناسبی برای حجامت در نظر گرفت.
ترساندن درخت گردو چه تفاوتی دارد؟
در زمان‌های قدیم زمانی که باردهی درختان میوه کاهش پیدا می‌کرد، کشاورزان درخت را تهدید به قطع کردن می‌کردند و با چند بار ضربه زدن به تنه درخت این عمل را انجام می‌دادند. ترساندن درخت گردو تا الان به صورت علمی ثابت نشده است، اما حجامت درخت گردو کاری اصولی ثابت شده است که می‌تواند باردهی درخت با ایجاد تعادل میان شیره خام و شیره پرورده درخت بالا ببرد.
پایان
از دلایل بسیار مهمی که می‌تواند سبب کاهش باردهی درختان گردو باشد، عدم تعادل شیره خام و شیره پرورده درختان گردو است. حجامت این تعادل را برای درخت گردو فراهم کرده و باعث افزایش کمیت و کیفیت محصولات شود. به همین دلیل در این مقاله به بررسی حجامت درخت گردو و تاثیر حجامت بر درختان بالغ گردو پرداختیم.
درخت گردو به دلیل عمر بسیار بالایی که دارد می‌تواند میراث مناسبی برای نسل‌های آینده باشد. به همین دلیل مراقبت از درخت گردو بسیار مهم است. حجامت، هرس سالانه درختان گردو، استفاده از آبیاری مناسب، کوددهی به موقع و اصلاح خاک می‌تواند به باغدار و کشاورز کمک کند که تا از درخت گردو نسل‌های بعدی منفعت مورد نظر را به دست بیاورند.
.
