در میان مشغله‌های دنیای امروز بازگشت به طبیعت و بهره‌مندی از مواهب آن لذتی وصف‌ناپذیر دارد. احداث باغ گردو نه تنها فرصتی برای کسب درآمد و رونق اقتصادی است؛ بلکه بهانه‌ای برای پیوند دوباره با طبیعت و لذت بردن از آرامش آن خواهد بود.
همانطور که می‌دانید باغ گردو مزایای بی‌شماری دارد که آن را به انتخابی ایده‌آل برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند. نگهداری آسان، مقاومت بالای درخت گردو در برابر بیماری‌ها و آفات همچنین روش‌های برداشت مقرون به صرفه و کاربردهای فراوان پوسته و چوب درخت تنها گوشه‌ای از این مزایا هستند.
در ادامه این مسیر با هم به بررسی نکات کلیدی احداث باغ گردو از انتخاب نهال مناسب تا اصول کاشت و مراقبت از درختان خواهیم پرداخت.
مراحل احداث باغ گردو
حال که با مزایای بی‌شماری احداث باغ گردو آشنا شدیم نوبت آن است که به بررسی شرایط لازم برای پرورش این درخت گرانبها بپردازیم. درخت گردو همانند هر موجود زنده دیگری برای رشد و نمو به شرایط خاص آب و هوایی نیاز دارد. در این بخش به برخی از مهم‌ترین این شرایط اشاره می‌کنیم:
دما
- حداقل و حداکثر دمای مطلوب: در زمستان منفی 20 و در تابستان 38 درجه سانتیگراد
- حساسیت به سرما: سرمای دیررس بهاره می‌تواند به گل‌ها و جوانه‌های زایشی درخت آسیب برساند.
- نیاز به سرما: 1500 تا 3000 ساعت سرمای بین 0 تا 7 درجه در زمستان برای تکمیل فرآیند رشد.
شرایط خاک
درخت گردو همانند هر گیاه دیگری برای رشد به خاکی مناسب نیاز دارد. در این بخش به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های خاک مناسب برای احداث باغ گردو اشاره می‌کنیم:
نوع خاک
- خاک‌های نامناسب: خاک‌های کم عمق، شنی، آهکی، سنگی و مرطوب برای پرورش درخت گردو مناسب نیستند.
- خاک‌های مناسب: بهترین و مناسب‌ترین نوع خاک برای احداث باغ گردو خاک‌های نیمه سنگین و لومی است.
زهکشی
- اهمیت زهکشی: خاک باغ گردو باید زهکشی مناسبی داشته باشد تا از تجمع آب در اطراف ریشه‌ها و پوسیدگی آنها جلوگیری شود.
- بررسی زهکشی: برای بررسی زهکشی خاک می‌توان گودالی حفر کرد و از سرعت نفوذ آب به داخل آن مطلع شد.
PH یا میزان اسیدیته خاک
- PH مناسب: بهترین بازه PH برای خاک باغ گردو بین 5.5 تا 7.5 است.
- تنظیم PH: در صورت نیاز می‌توان با افزودن مواد آلی مانند کود پوسیده یا گوگرد به خاک، PH آن را تنظیم کرد.
در بخش‌های بعدی این مقاله به بررسی مراحل کاشت نهال گردو، هرس کردن، آبیاری، کوددهی و سایر مراقبت‌های لازم از درختان گردو خواهیم پرداخت.
آبیاری
بعد از کاشت نهال‌های گردو آبیاری یکی از مهم‌ترین عوامل در پرورش و نگهداری از درختان گردو است. کم آبی و آبیاری بیش از حد، هر دو می‌توانند به درختان آسیب برسانند.
نکات مهم در آبیاری باغ گردو
نهال‌های جوان به دلیل قرار گرقتن در موقعیت رشد به آبیاری بیشتری نسبت به درختان بالغ نیاز دارند. با رشد درخت نیاز آبی آن نیز کاهش می‌یابد. تا 3 بار در ماه در شرایط آب و هوایی معمولی آبیاری کفایت می‌کند.
میزان آب مورد نیاز
- نیاز کلی: تا 10000 مترمکعب آب در هکتار برای درختان گردو
نکات تکمیلی
- زمان آبیاری: بهترین زمان برای آبیاری درختان گردو صبح زود یا عصر است.
- میزان آب هر بار آبیاری: میزان آب هر بار آبیاری به سن درخت، نوع خاک و شرایط آب و هوایی بستگی دارد.
- بررسی رطوبت خاک: قبل از آبیاری باید رطوبت خاک را بررسی کرد و از آبیاری بیش از حد خودداری کرد.
- مالچ پاشی: مالچ پاشی در اطراف پای درختان به حفظ رطوبت خاک و کاهش نیاز به آبیاری کمک می‌کند.
انواع روش‌های آبیاری باغ گردو
- آبیاری قطره‌ای: این روش به دلیل صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش راندمان آبیاری و کاهش رشد علف‌های هرز بهترین روش آبیاری برای باغ گردو محسوب می‌شود.
- آبیاری غرقابی: در این روش سنتی آب در سطح زمین جاری می‌شود تا به اعماق خاک نفوذ کند. این روش به دلیل هدر رفتن زیاد آب کم‌بازده است.
- آبیاری نواری: در این روش آب از طریق نوارهای تیپ در پای درختان توزیع می‌شود. این روش به دلیل هدر رفتن کمتر آب و آبیاری یکنواخت روشی متداول برای آبیاری باغ گردو است.
- آبیاری بارانی: در این روش آب از طریق آبپاش‌هایی در سطح باغ پخش می‌شود. این روش برای آب و هواهای متفاوت زمین‌های شیب‌دار و خاک‌های مختلف قابل استفاده است.
کوددهی
کود یکی از عوامل مهم در رشد و باردهی درختان گردو است. بهترین زمان برای کوددهی درختان گردو فصل بهار و پاییز است. میزان کود مورد نیاز هر درخت به سن، نوع خاک و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. کود را می‌توان به صورت چالکود، محلول‌پاشی و یا پخش روی خاک استفاده کرد.
قبل از کوددهی باید خاک باغ را آزمایش کرد تا از کمبود یا فزونی عناصر مغذی در آن مطلع شد. انتخاب نوع مناسب کود بستگی به نیازهای خاک و درخت دارد. در این بخش به برخی از کودهای مناسب برای باغ گردو اشاره می‌کنیم:
کودهای شیمیایی
- کود نیتروژن: نیتروژن یکی از مهم‌ترین عناصر غذایی برای درختان گردو است. این عنصر در رشد شاخ و برگ تولید کلروفیل و فتوسنتز نقش دارد.
- کود فسفر: فسفر برای رشد ریشه گلدهی و میوه‌دهی درختان گردو ضروری است.
- کود پتاسیم: پتاسیم به افزایش مقاومت درختان در برابر بیماری‌ها، آفات و تنش‌های محیطی کمک می‌کند.
کود های حیوانی
- کود کبوتر: این کود به دلیل دارا بودن مقادیر بالای نیتروژن، فسفر و پتاسیم، برای باغ گردو بسیار مفید است.
- کود مرغ: این کود نیز سرشار از مواد مغذی بوده و به تقویت خاک و رشد درختان گردو کمک می‌کند.
کودهای ارگانیک
- کود کمپوست: کود کمپوست از مواد آلی مانند بقایای گیاهی و حیوانی تهیه می‌شود و به افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختار آن کمک می‌کند.
- کود ورمی کمپوست: این کود از طریق فعالیت کرم‌های خاکی تولید می‌شود و منبع غنی از مواد مغذی و میکروارگانیسم‌های مفید برای خاک است.
هرس کردن
این عمل یکی دیگر از مهم‌ترین ملزومات در باغداری گردو است. هرس به موقع و اصولی نقش مهمی در سلامت، ساختار، باردهی و زیبایی درختان گردو دارد.
اهداف هرس
- ایجاد ساختاری قوی: هرس به تقویت تنه و شاخه‌های اصلی درخت کمک می‌کند و زمینه را برای رشد شاخه‌های جانبی قوی و پربار فراهم می‌کند.
- افزایش نورگیری: هرس باعث می‌شود تا نور خورشید به طور یکنواخت به تمام قسمت‌های درخت برسد و فتوسنتز و رشد به طور مطلوب انجام شود.
- کنترل ارتفاع: هرس به شما کمک می‌کند تا ارتفاع درخت را در حد مطلوب خود نگه دارید و برداشت محصول را آسان‌تر کنید.
- جلوگیری از بیماری‌ها: هرس شاخه‌های بیمار، آفت‌زده و ضعیف به سلامت کلی درخت کمک می‌کند و از شیوع بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
- افزایش باردهی: هرس اصولی باعث می‌شود تا درخت انرژی خود را صرف تولید شاخه‌های پربار و میوه‌های باکیفیت کند.
مراحل هرس
- هرس فرم‌دهی: این هرس در سال‌های اولیه کاشت نهال انجام می‌شود و هدف آن ایجاد ساختاری قوی و متقارن برای درخت است.
- هرس باردهی: این هرس از سال چهارم به بعد انجام می‌شود و هدف آن حفظ تعادل بین رشد شاخه‌ها و باردهی درخت است.
- هرس تنک‌کاری: این هرس در زمستان انجام می‌شود و هدف آن حذف شاخه‌های زائد، ضعیف، بیمار و متقاطع است.
جمع بندی
در این مقاله گام به گام با شما در مسیر احداث باغ گردو همراه بودیم. از انتخاب خاک مناسب، نحوه انتخاب نهال گردو مناسب تا روش‌های آبیاری و هرس کردن؛ نکات مهمی را برای پرورش درختان گردو و برداشت محصولی پربار ارائه کردیم.
اما به یاد داشته باشید که احداث باغ درخت گردو ظرافت‌ها و نکات خاص خود را دارد. به همین دلیل کارشناسان مجرب و توانمند نهالستان نصرتی شما را در انتخاب نهال گردوی مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی و نیازهای منطقه شما، راهنمایی خواهند کرد.
